Làng văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn có diện tích 17km2, được hình thành từ năm 2010. Nằm trong Vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn, thuộc xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn gắn liền với nền văn hoá khảo cổ học Bắc Sơn rực rỡ. Ngôi làng có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp nằm trong thung lũng được bao quanh bởi cánh cung đá vôi Bắc Sơn hùng vĩ thuộc Khu di tích cấp quốc gia đặc biệt Bắc Sơn.
Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn nằm giữa thung lũng Bắc Sơn
Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn được vinh danh “Làng du lịch tốt nhất năm 2025”
Ngày 17/10/2025, tại thành phố Hồ Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) đã chính thức công bố kết quả Giải thưởng “Làng du lịch tốt nhất năm 2025” (Best Tourism Villages 2025). Trong danh sách được vinh danh năm nay, Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn, xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn (Việt Nam) vinh dự được công nhận là một trong những làng du lịch cộng đồng tiêu biểu nhất thế giới, sau khi vượt qua hơn 270 hồ sơ đến từ 65 quốc gia.
Du khách quốc tế trải nghiệm cấy lúa truyền thống
Giải thưởng “Làng du lịch tốt nhất” do UN Tourism khởi xướng là sáng kiến toàn cầu nhằm tôn vinh các điểm đến nông thôn có thành tích xuất sắc trong bảo tồn văn hóa, thiên nhiên, phát triển du lịch bền vững và nâng cao sinh kế cho cộng đồng. Danh hiệu được xét chọn dựa trên hệ thống tiêu chí nghiêm ngặt về quản trị, sáng tạo, bền vững, môi trường và đóng góp cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc, trở thành chuẩn mực quốc tế cho các mô hình du lịch cộng đồng chất lượng cao.
Nhiều nét đặc sắc tại “Làng du lịch tốt nhất năm 2025”
Đến với Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn, du khách sẽ được trải nghiệm một bản làng truyền thống của đồng bào dân tộc Tày sinh sống hòa thuận bên nhau và đặc biệt đều mang cùng một họ “Dương”. Làng có hơn 400 ngôi nhà sàn được xây dựng bằng gỗ dựa theo lối kiến trúc nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Tày, mái nhà được lợp bằng ngói âm dương. Đặc biệt, tất cả hơn 400 ngôi nhà sàn cùng có cửa nhà quay về hướng Nam tạo không gian rộng rãi thoáng mát, hài hòa với cảnh quan tự nhiên của núi rừng, đồng ruộng.
Tất cả các ngôi nhà sàn cùng có cửa nhà quay về hướng Nam
Tại đây, người dân địa phương vẫn đang lưu giữ nguyên vẹn những nét văn hóa của đồng bào thiểu số như: những làn điệu Then, đàn Tính - được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại; Lễ hội Lồng Tồng (hay còn gọi là Lễ hội xuống đồng) được tổ chức vào ngày 12 và 13 tháng Giêng âm lịch hằng năm - đây là lễ hội đặc sắc nhất khu vực Đông Nam Á. Đến với nơi đây, du khách sẽ được tham quan những di tích gắn liền với lịch sử dân tộc Việt Nam như: di tích Cầu Rá Riềng, Đình Quỳnh Sơn, Đình Nông Lục,… tham quan Đền thờ liệt sỹ Bắc Sơn, cây đa và cây khế cổ thụ hơn 500 tuổi, chèo thuyền trên dòng suối hoa; chinh phục và săn mây trên đỉnh núi Nà Lay có độ cao trên 600m so với mực nước biển, ngắm toàn cảnh thung lũng Bắc Sơn từ trên cao; thưởng thức các món ẩm thực địa phương như: bánh chưng đen, xôi lá cẩm, lạp sườn, quýt Bắc Sơn, thịt treo gác bếp;… Trải nghiệm làm ngói âm dương và các hoạt động hằng ngày của người dân địa phương như xay thóc, giã gạo, làm bánh,…
Hát then, đàn tính tại Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn
Một trong những nét độc đáo khác, tại đây những người nông dân giữ vai trò chủ chốt trong việc tham gia và tổ chức các hoạt động du lịch, tổ chức các chương trình trải nghiệm thực tế của du khách, giúp du khách có chuyến đi thú vị và ý nghĩa. Người dân địa phương sẽ giúp du khách có những trải nghiệm mới mẻ nhưng mộc mạc và gần gũi như đang ở chính ngôi nhà của mình như: trồng rau, bắt cá, gặt lúa, chèo thuyền, thu hoạch rau củ,… Các sản phẩm sau khi du khách thu hoạch được sẽ được chế biến phục vụ chính bữa ăn của du khách tại Làng hoặc mang về làm quà cho người thân và gia đình. Ngoài ra, du khách có thể mua các sản phẩm của địa phương đạt các chứng nhận OCOP hoặc chứng nhận nông nghiệp tại Làng.
Du khách và người dân bản địa trải nghiệm đốt lửa trại
Nhờ có nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc nên ẩm thực tại Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn rất đa dạng và phong phú. Các món ăn đều thấm đậm hương vị núi rừng Xứ Lạng, được phục vụ du khách ngay tại Làng theo mô hình “Từ nông trại đến bàn ăn”. Các món ẩm thực của Làng được quảng bá rộng rãi trên website và các nền tảng mạng xã hội như Facebook, youtube…
Cơ sở hạ tầng giao thông, dịch vụ lưu trú được kết nối thuận tiện
Làng có vị trí địa lý thuận lợi gần tuyến đường Quốc lộ 1B là con đường huyết mạch nối tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Thái Nguyên, giao thông kết nối đến Làng thuận tiện cả đường bộ, đường sắt và đường hàng không qua Sân bay Quốc tế Nội Bài, Cửa khẩu Quốc tế Hữu nghị, Ga đường sắt Quốc tế Đồng Đăng. Giao thông đường bộ kết nối các tuyến đường liên tỉnh, liên xã với Làng đều được rải nhựa và bê tông hóa. Tại làng có đầy đủ các cở sở vật chất phục vụ du lịch như: bãi đỗ xe, hệ thống biển chỉ dẫn, bảng thông tin cho du khách. Các con đường kết nối giữa các thôn trong làng phù hợp cho mọi loại phương tiện, kể cả xe dành cho người khuyết tật. Bên cạnh đó, hệ thống biển báo, biển chỉ dẫn du lịch đến Làng cũng được trang bị đầy đủ giúp du khách dễ dàng tiếp cận Làng.
Du khách trải nghiệm dã, làm bánh ngải truyền thống. Ảnh TTXVN
Du khách đến với Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn sẽ được lưu trú tại các nhà sàn du lịch cộng đồng như một thành viên của gia đình người dân tộc thiểu số. Ngoài các nhà sàn cộng đồng, du khách có thể lựa chọn ở nhà cấp 4 để có thêm trải nghiệm giản dị mộc mạc nhưng vẫn đảm bảo không gian riêng. Ngoài việc trải nghiệm nhà sàn truyền thống, du khách sẽ được tham gia vào các hoạt động thường ngày của người dân địa phương như cấy lúa, gặt lúa, trồng cây, làm bánh, tập hát Then và chơi đàn tính,…
Để đảm bảo cuộc sống hằng ngày của người dân địa phương cũng như các dịch vụ phục vụ khách du lịch, Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn có đầy đủ hệ thống nước sạch được cung cấp từ nhà máy, nguồn nước tự nhiên được dẫn về từ khe núi. Tất cả các nguồn nước đều được kiểm định đảm bảo vệ sinh. Vệ sinh môi trường được chính quyền địa phương và người dân quan tâm giữ gìn vệ sinh tại các hộ nhà dân, các điểm công cộng, đường làng, ngõ phố,… hằng ngày, có công ty vệ sinh môi trường tới thu gom và xử lý rác thải đầy đủ. Hệ thống điện cung cấp đảm bảo 100% tới các hộ dân và các hộ kinh doanh du lịch cộng đồng. Ngoài ra, các hộ dân còn sử dụng năng lượng tái tạo như điện năng nượng mặt trời, nước nóng sử dụng năng lượng mặt trời để phục vụ đời sống và hoạt động du lịch.
Du khách trải nghiệm đi bè tre
Hệ thống mạng viễn thông, kết nối internet, sóng wifi rất ổn định. Du khách đến Làng du lịch cồng đồng được sử dụng 100% internet và wifi miễn phí. Đặc biệt, Làng được xây dựng tour tham quan 360 độ giúp du khách dễ dàng tham quan, trải nghiệm Làng hơn. Cùng với đó, thanh toán điện tử được áp dụng 100% hộ kinh doanh du lịch, dịch vụ du lịch đều tiếp nhận thanh toán điện tử qua mã QR hoặc thanh toán quốc tế qua thẻ Visa để tạo sự thuận tiện cho du khách. Du khách có thể tiếp cận và thanh toán dịch vụ qua các website hoặc kênh tiếp thị, quảng bá sản phẩm như AGODA, BOOKING.COM, TRAVELOKA và các nền tảng mạng xã hội.
Hướng đến đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn
Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn là Làng du lịch cộng đồng đầu tiên của tỉnh Lạng Sơn được hình thành tại vùng đất Bắc Sơn với nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, cảnh quan thiên nhiên hùng vỹ nhưng rất đỗi nên thơ, khí hậu trong lành mát mẻ, con người thật thà mến khách, ẩm thực phong phú đa dạng. Các yếu tố trên đã tạo nên một Làng du lịch cộng đồng mang những nét đặc trưng riêng. Tỉnh Lạng Sơn luôn quan tâm bảo tồn và phát huy những giá trị Văn hóa của Làng Du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn để đạt các tiêu chuẩn chung theo yêu cầu của Luật du lịch Việt Nam, các tiêu chí của Khu vực ASEAN và Tổ chức du lịch Thế giới, các tiêu chí của UNESCO, hướng tới các giải thưởng trong nước và quốc tế.
Trong thời gian tới, tỉnh Lạng Sơn sẽ tiếp tục đầu tư phát triển hạ tầng, dịch vụ và nâng cao năng lực quản lý tại Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn, từng bước nhân rộng mô hình du lịch cộng đồng theo hướng bền vững tại các địa phương khác. Cùng với đó là đẩy mạnh truyền thông quốc tế, quảng bá hình ảnh du lịch Xứ Lạng trên các nền tảng số và mạng lưới đối tác của UN Tourism. Đây là bước tiến quan trọng trong chiến lược đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh đến năm 2035, định hướng đến năm 2045.
Đỗ Hoạt
